Alfred Lord Tennyson nihayet Türkçede! 19. yüzyıl İngiliz şiirinin en önemli isimlerinden biri olan Sir Alfred Tennyson, nam-ı diğer Lord Tennyson, Victoria Çağının Britanya edebiyatının köşetaşlarından biri olan Enoch Arden (1864) adlı eseriyle, yaklaşık yüz elli yıl sonra Türkiye’deki okurlarını selamlıyor. ‘Kraliyet Şairi’ unvanına sahip olan Tennyson’ın bu anlatı-şiiri yayımlandıktan on yıllar sonra bile etkisini sürdürmüş; onlarca dile çevrilip defalarca sinema, opera ve tiyatroya aktarılmış kült bir eserdir. Bir liman kasabasında yaşayan üç çocuğun sahildeki oyunuyla başlar şiir: Philip Ray, Enoch Arden ve Annie Lee. Oğlanların ikisi de Annie’ye âşıktır. Büyüdüklerinde Annie, Enoch’la evlenir. Yedi yıllık evlilikten ve üç çocuk sahibi olduktan sonra, Enoch bir deniz yolculuğuna çıkar. Fakat gemisi kazaya uğrar ve Enoch on yıl boyunca ıssız bir adada “Robinson Crusoe hayatı” sürer. Peki, Enoch dönebilecek midir? Dönerse nelerle karşılaşacaktır? Stéphane Mallarmé’in sonsözüyle birlikte, bütün bu soruların cevapları kitabın içinde.

Usta çevirmen, şair ve eleştirmen Osman Çakmakçı bu kitapla birlikte okurlarını tam yetmiş beş farklı kitap vesilesiyle dostça bir sohbete çağırıyor ve onlarla hayata dair zihin açıcı diyaloglara giriyor. “Radikal Kitaplar”, yazarın, başta Radikal gazetesindeki köşesinde yayımlanan eleştirel tahlil denemeleri gelmek üzere, olgunluk döneminin ilk ürünlerinden bir seçki niteliğinde. Kitapta düşünce, dünya edebiyatı ve sanat başlıklarının altında yer alanların yanı sıra, Çakmakçı, okurlarıyla 1980 ve sonrasının Türk şiiri üzerine ayrıntılı ve eleştirel değerlendirmelerde bulunuyor. Her birinin, okura, Montaigne’den günümüze deneme türünün çeşitli lezzetlerini hatırlattığı bu yazılarda, özellikle genç edebiyat-severlerin altını çizeceği, üzerine düşünüp belki bir deneme yazmaya cesaret edeceği samimi bir hava hâkim...

İngiliz edebiyatının Shakespeare ve Marlowe’la birlikte üç büyük kurucusundan biri kabul edilen Sir Philip Sidney (1554-1586), adeta on altıncı yüzyıl İngiltere’sinin asker, diplomat ve sanatçı kavramlarının vücut bulmuş hali… Henüz otuz iki yaşında bir savaş sırasında ölen bu süvari subayı, Astrophil ile Stella (Yıldız Seven ile Yıldız) adlı soneleriyle dört yüzyılı aşkın bir zaman sonra Türk okurunu Nazmi Ağıl’ın zarif çevirisiyle selamlıyor. Mina Urgan’ın “Shakespeare’in sonelerinden sonra çağın en güzel aşk şiirleri” dediği Sidney’in eseri, bu müstesna adamın özel hayatından izlerle, gündelik hayatın ayrıntılarıyla ve İngiliz Rönesansının estetiğiyle bezeli. Dil ve üslup incelikleriyle baştan sona dinamik bir anlatıma sahip olan Astrophil ile Stella, İngilizcesi ve Türkçesiyle beraber, çift dilli olarak şiirseverlerin ilgisine sunuluyor.

Aslı Uçar’ın Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı bölümündeki lisansüstü çalışmalarının ürünü olan 1950’ler Türkiye’sinde Edebiyat Dergileri, Türkçenin hem düzyazı hem şiir bakımından en bereketli dönemlerinden birini ele alıyor. Yazar gayet ustaca bir bakışla, dönemin milliyetçi-muhafazakâr temayüllere sahip edebiyat dergilerinden Kemalist ve Batıcı çizgide olanlara değin geniş bir yayın listesinin içinden, ilginç ayrıntılarla dolu ve hayli renkli bir terkip çıkarıyor. Türkiye’nin Demokrat Parti iktidarıyla geçen 1950’li yıllarındaki politika ve poetika bağlantısını gözeterek kaleme alınan kitapta, Attila İlhan’dan Cemal Süreya’ya, Yaşar Nabi Nayır’dan Mehmet Çınarlı’ya edebiyatçılar arası diyalogları da takip etmek mümkün. Aslı Uçar’ın çalışması, her biri Türk edebiyatı tarihi için büyük değer taşıyan Varlık, Mavi, Hisar, Pazar Postası ve Yeditepe gibi dergiler arasında çok öğretici bir gezinti sunuyor.

Nasıl ki Honoré de Balzac’ın Zarif Bir Yaşam Üzerine adlı çalışması modernitenin önemli unsurlarından biri olan modayı mizahi bir dille ele alıyorsa, Çalışanın Fizyolojisi de modern şehir yaşamına dair aynı derecede önemli bir konuyu inceliyor: bürokrasi ve onun çarklarının işleyişi. Franz Kafka’nın ofis bürokrasisinin kâbus metafiziğini anlatmasından çok önce, Herman Melville’in Kâtip Bartleby’sinin yayımlanmasından evvel, Balzac, edebi dehası ve kurgu ustalığıyla bizi Paris’te bir ofis hayatına götürüyor. 1841’de yayımlanan ve yaklaşık 180 yıl sonra ilk defa Münif Sair tarafından Türkçeye çevrilen bu küçük kitapta, Balzac’ın diğer tüm eserlerinde görüp tanıyıp aşina olduğumuz suretler ve hikâyeler bir kez daha -ama bu sefer beyaz yakalılar olarakbuluşuyor ve ortaya çok renkli bir tablo çıkıyor. Toz yüklü, stres dolu ve boğucu ofis ortamına dair eğlenceli bir dille kaleme alınan Çalışanın Fizyolojisi, Sanayi Devriminin iş hayatında yarattığı köklü değişikliğe dair asla eskimeyen bir ilk bakış.

Babasının, “Birini eleştirmeye kalktığında, herkesin seninle aynı imkânlarda dünyaya gelmemiş olduğunu aklına getir!” sözünü hiçbir zaman unutmamış olan F. Scott Fitzgerald (1896-1940), Caz Çağı Öyküleri adlı bu eserinde, 1920’li yılların Amerika’sının hem göz kamaştırıcı refahını hem de caz müziğin geliştiği boğucu kaldırımlara sahip Güney eyaletlerini göz önüne seriyor. Dönemin ruhunu yansıtan öykülerinde, Fitzgerald, çoğu zaman ihtişamıyla anılan 20’lerin imkânsızlıklarını da kendine özgü anlatım tarzıyla ele alıyor. Adı sıklıkla, Ernest Hemingway ve William Faulkner gibi usta öykücülerle birlikte, Amerikan edebiyatının “Kayıp Kuşak”ının en parlak edebiyatçıları arasında anılan yazar, Birinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan o ağır buhrana, karakterlerinin ikili ilişkileriyle minör bir yaklaşım sergilemekte. Hovardalığın ve zenginlik arzusunun galip geldiği Caz Çağının öykülerinin merkezinde yer alan kadın-erkek, zengin-fakir ilişkileri, Fitzgerald’ı, yalnızca kendi döneminin yazarı olmaktan çıkarıp, günümüze de seslenir hâle getiriyor.